اهميت استفاده از فناوري هاي نوين در قوه قضاييه

نگاه : عصر كنوني را عصر ارتباطات ناميده ا ند و اين نشان از اهميت اطلاعات و ارتباطات در دوران كنوني است. فناوري ها تمام زندگي انسان ها را تحت تأثير قرار داده ا ند. روابط انسان- انسان از حالت بسيط به روابط پيچيده ي انسان- ماشين- انسان تبديل شده است.
پيشرفت هاي فناوري در دهه گذشته بي سابقه بوده است. امروز "انقلاب اطلاعات " چنان ابعاد زندگي انسان ها را درنورديده است كه ديگر نمي توان از آن چشم پوشيد. به خصوص ظهور اينترنت و شبكه هاي رایانه ای، اين تحولات را سرعت بخشيد و ابعاد تازها ي را براي آن ايجاد كرد.
اين تحولات توانسته است در بسياري از موارد تحولات شگرفي را در زمينه هاي مختف زندگي انسان ايجاد كند. يكي از اين ابعاد، نظامات اداري و قضايي است. ورود فناوري به اين عرصه ها توانسته است بزرگترين تحولات را در شيوه اعمال حاكميت در قواي اجرايي و قضاييه ايجاد كند كه در پاسداشت و حفظ حقوق شهروندان بسيار موثر بوده است.
هر چند سرعت تحولات در سيستم هاي قضايي ج هان كمتر از ساير ابعاد اجتماع است، اما وقوع آن امري اجتنابن اپذير و حتمي است. يكي از اساتيد حقوق دانشگاه ميشيگان در اين باره مي گويد: "ما نمي توانيم با جنگيدن جلوي پيشرفت اين فناوري را بگيريم و حتي نمي توانيم از آن فرار كنيم. چرا كه براي فرار هيچ جايي را نخواهيم يافت كه از اين فناوري تأثير نگرفته باشد. پس تعلل و اتلاف وقت براي چيست؟ "
امروزه از دولت هاي الكترونيكيا ي ياد مي شود كه در آن ها رابطه مردم و حاكمان از طريق ابزار هاي الكترونيكي است. در اين مقاله آثار به كارگيري فناوري تشريح مي شود:

آثار استفاده از فناوري ها

1. بالارفتن سطح كارآمدي؛

كاهش هزينه ها و بالا رفتن سرعت و دقت در اجراي وظايف سازماني و محوله، مي تواند كارآيي و كارآمدي يك مجموعه را افزايش دهد.

2. بالا رفتن سرعت در كار ها؛

گسترش ابزار ها و فناوري ها، باعث خواهد شد تا با از ميان رفتن بُعد مكاني، بتوان از هدر رفتن در امور اداري و قضايي جلوگيري كرد. وجود دفاتر و استقرار رابطان سازمان ها و اتصال آن ها به شبكه اطلاعاتي نهاد مربوطه، نمونه اي از اين كاربرد هاست. اين امر در دستورالعمل شماره يك رفع اطاله دادرسي پيشب يني شده است.

3. بالا رفتن دقت؛

به كارگيري فناوري ها مي تواند در به سرانجام رسيدن پرونده و دعواي مطروحه قضات را ياري كند. مثلاً در بسياري از موارد، ادله علمي مي توانند در مورد وقوع امر خارجي، دادرسان را ياري كنند. همچنين مي توان با آزمايش هاي علمي، در پزشكي قانوني، شرايط وقوع حوادث و جنايات را تشخيص داد و ضمن برقراري عدالت، ميزان اتقان آرا را نيز ارتقا داد.

4. امكان نظارت بيشتر ؛

به كارگيري فناوري مي تواند با تجميع اطلاعات سازماني، اولاً از ايجاد رانت يا اختيار بي جا براي افراد جلوگيري كند و از سوي ديگر، امكان نظارت را براي مسوولان امر فراهم كند. در اين موارد، شفافيت حاصل از اطلاعات سازمان قضايي مي تواند از آمارسازي هاي نادرست و دروغ نيز جلوگيري كند. ضمن اينكه اين نظارت مي تواند بسيار زودتر و دقيق تر به انجام مي رسد، چرا كه اطلاعات به صورت آن لاين و به روز در اختيار مسوولان عالي و نظارتي خواهد بود.

5. افزايش دسترسي به اطلاعات ؛

يكي از مصاديق حقوق بشري كه همه افراد از آن برخوردار هستند، حق دسترسي به اطلاعات است. اين امر در كنوانسيون هاي بین المللي و قوانين مختلف پيشب يني شده است. اين امر را مي توان يكي از پيش زمينه هاي اجراي هشتم و نهم قانون اساسي نيز دانست كه مردم را به امر به معروف و نهي از منكر حاكمان مكلف مي دارد.
اميرالمومنين عليه السلام، در نام هاي كه به فرماندهان سپاه خويش نوشته ا ند، به صراحت فرمودها ند: "بدانيد حق شماست برگرفته از : من كه چيزي از شما نپوشانم جز راز جنگ كه از پوشاندن آن ناگزيرم. " بر همين اساس، استفاده از فناوري هاي نوين مي تواند در جهت ارتقاي دسترسي مردم به اطلاعات مربوط به عملكرد ها و نيز قوانين مربوط به حقوق و تكاليف شان گام هايي را بردارد.

6. افزايش دسترسي به دادگاه ؛

يكي از ابعاد حقوق بشر كه در كنوانسيون هاي بین المللي نيز پيشب يني شده است، حق مردم براي دسترسي به دادرسي عادلانه و مستقل است. در بسياري از موارد كه فاصله مكاني تا اولين دادگاه زياد است، مي توان با استفاده از امكانات مختلف از جمله تلفن و اينترنت، امكان دسترسي به دادگاه را بيشتر كرد. اين امر در برخي از كشور ها با عنوان شكايت گسترش ابزار ها و فناوري ها، باعث خواهد شد تا با از ميان رفتن بُعد مكاني، بتوان از هدر رفتن در امور اداري و قضايي جلوگيري كرد. وجود دفاتر و استقرار رابطان سازمان ها و اتصال آن ها به شبكه اطلاعاتي نهاد مربوطه، نمونه اي از اين كاربرد هاست.

7. تغيير نگرش مديران و قضات

به كارگيري اطلاعات پيش از آن كه يك فرآيند و روش باشد، يك نوع نگرش و انديشه است؛ چرا كه اين امر مستلزم داشتن ديد مناسب و جامع و نيز فهم درست مسائل مربوط به فناوري هاست. اين امر در سطح مديريت اداري و مسأله شناسي قابل تأمل و توجه است.

8. كاهش هزينه ها ؛

يكي از مهمترين نتايج استفاده از فناوري هاي نوين، كاهش هزينه هاست. چرا كه استفاده از فناوري ها مي تواند با كم كردن مصرف ابزارآلات تحرير و هزينه هاي حمل و نقل و نيز نيروي انساني، به كاهش هزينه كلي نيز كمك كند.
همچنين استفاده از فناوري هاي ارتباطاتي مي تواند از دوباره كاري و انجام بسياري از امور بيهوده جلوگيري به عمل آورد. اين امر در نرم افزارمديريت پرونده هاي قضايي به خوبي ديده شده است. با به كارگيري فناوري مي توان از ماشين به جاي انسان نيز بهره برد.
چه در امور اداري، چه در امور قضايي و چه در امور كارشناسي. اين امر مي تواند در مواردي كه دسترسي به نيروي انساني متخصص وجود ندارد، به خوبي از عهده كار برآيد.

9. آمارگيري بهتر، اطلاعات صحيح بيشتر ؛

استفاده از فناوري هاي نوين، مي تواند علاوه بر سرعت دسترسي به اطلاعات، به صحت اطلاعات نيز كمك شايان كند. با استفاده از ابزار هاي نوين، مي توان به آخرين اطلاعات و وضيت جرايم و پرونده ها و مرافعات حقوقي دست يافت. اين امر در شناسايي و درك بهتر فضاي مناطق مختلف كشور نيز مي تواند مؤثر واقع شود و تصميم هاي مناسب براي آن ها اتخاذ گردد.

10 . امكان خلاقيت بالاتر و بسترسازي و تحول و نوآوري ؛

تحول در نظامات اداري و قضايي و نيز در سازمان هاي تابعه، مي تواند زمينه هاي بروز خلاقيت و نوآوري را نيز فراهم كند. چرا كه اين تحولات خود بستر هاي تازها ي را براي انجام وظايف فراهم مي كند كه از اين ميان مي توان به ابلاغ الكترونيكي اشاره كرد كه در برخي استانها رسما آغاز شده و در برخي به صورت اختياري و آزمايشي در حال اجراست .
ابلاغ ها ياد شده با استفاده از سرويس پيام كوتاه تلفن همراه، پست الكترونيك يا وب سايت در اختيار طرف هاي دعوي قرار مي گيرد و انتخاب هر كدام از اين روش ها به عهده مخاطب است به لحاظ گستردگي حوزه هاي قضايي و حجم فراوان پرونده هاي قضايي و كمبود نيروي انساني، استفاده از اين روش براي ارسال ابلاغ ها اجتنابن اپذير است.

11 . استفاده از فناوري هاي مدرن در امر اطلاع رساني ؛

يكي از كاركرد هاي مهم فناوري هاي نوين ارتباطاتي و اطلاعاتي مربوط به اطلاع رساني است. بدين معنا كه مي توان از اين محصولات براي رساندن خبر و نيز اطلاع رساني درباره پرونده هاي قضايي به طرفين دعوي استفاده كرد.

12 . سرعت بخشيدن به روند تغييرات و امكان يكپارچه سازي اطلاعات؛

يكپارچگي اطلاعات، از آثار ديگر اين تحولات است. با يكپارچگي اطلاعات و سيستم ها مي توان به راحتي رويه هاي واحدي را به سرعت در تمام مناطق و بخش ها به موجب اجرا درآورد.
در بسياري از موارد كه فاصله مكاني تا اولين دادگاه زياد است، مي توان با استفاده از امكانات مختلف از جمله تلفن و اينترنت، امكان دسترسي به دادگاه را بيشتر كرد تا اولين دادگاه زياد است، مي توان با استفاده از امكانات مختلف از جمله تلفن و اينترنت، امكان دسترسي به دادگاه را بيشتر كرد.
منبع: http://www.adlname.com
/خ